WOT – co to znaczy? Jak zostać żołnierzem WOT?

Wojska Obrony Terytorialnej zostały utworzone 1 stycznia 2017 na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, która została podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę 20 grudnia 2016. Wojska Obrony Terytorialnej stanowią piąty komponent sił zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w skład której wchodzą Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Specjalne.

Powstanie WOT było odpowiedzią na zmieniające się zagrożenia bezpieczeństwa oraz potrzeby dostosowania polskiej polityki obronnej do obecnych wyzwań. Formacja składa się z ochotników, którzy są szkoleni i wyposażani w odpowiedni sprzęt wojskowy, a następnie służą w swoich lokalnych społecznościach. Celem WOT jest stworzenie mobilnej, zdecentralizowanej siły obrony terytorialnej, która może szybko reagować na zagrożenia w swoim regionie i wesprzeć regularne siły zbrojne w razie potrzeby. Wojsk Obrony Terytorialnej mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa kraju i jego mieszkańców w sytuacjach kryzysowych oraz w czasie wojny.

Zadania Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) w Polsce można podzielić na kilka obszarów:

1. Mobilizacja – WOT jest elementem systemu mobilizacyjnego i ma na celu zapewnienie rezerw osobowych i materialnych w przypadku zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa. WOT wspiera Siły Zbrojne w procesie mobilizacji i organizacji obrony kraju.
2. Obrona terytorialna – WOT odpowiada za obronę terytorialną kraju. W przypadku zagrożenia, WOT może wspierać Siły Zbrojne w działaniach obronnych, w tym w ochronie granic, ochronie obiektów i instytucji strategicznych oraz w prowadzeniu działań bojowych na terenie kraju.
3. Wsparcie działań Sił Zbrojnych – WOT może wspierać Siły Zbrojne w różnych zadaniach, takich jak ochrona granic, prowadzenie działań bojowych, zapewnienie bezpieczeństwa podczas wydarzeń masowych, czy ochrona obiektów i instytucji strategicznych.
4. Integracja z lokalną społecznością – WOT ma na celu zintegrowanie swoich struktur z lokalną społecznością. Żołnierze WOT podejmują działania na rzecz społeczności lokalnych, takie jak pomoc w organizacji imprez czy wspieranie działań ratowniczych.
5. Szkolenie rezerw – WOT jest odpowiedzialny za szkolenie rezerw wojskowych, którzy w razie potrzeby mogą zostać włączeni do działań obronnych.
6. Wspieranie rozwoju kraju – WOT może wspierać rozwój kraju poprzez działania na rzecz rozwoju infrastruktury, ochrony środowiska czy innych działań na rzecz lokalnej społeczności.

Wojska Obrony Terytorialnej pełnią kluczową rolę w zarządzaniu kryzysowym w Polsce. Dzięki swojej gotowości do działania oraz wyszkoleniu żołnierzy, WOT jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo w czasie różnego rodzaju zagrożeń dla kraju. Wojska Obrony Terytorialnej są  w stanie działać w ścisłej współpracy z innymi jednostkami wojskowymi oraz z jednostkami cywilnymi, takimi jak służby ratownicze czy policja. Dzięki temu możliwe jest skuteczne zarządzanie kryzysowe i szybka pomoc dla osób poszkodowanych.

Struktura Wojsk Obrony Terytorialnej składa się z dwóch podstawowych elementów:

1. Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej – jest to najwyższe dowództwo WOT, które odpowiada za koordynację działań i zarządzanie wszystkimi jednostkami wojskowymi..
2. Jednostki Wojsk Obrony Terytorialnej – są to oddziały składające się z ochotników z różnych części kraju, którzy przechodzą szkolenia wojskowe i służą w swoich lokalnych regionach. WOT dzieli się na 16 brygad terytorialnych oraz szereg kompanii i plutonów specjalistycznych.

Każda brygada terytorialna składa się z kilku batalionów, a każdy batalion składa się z kilku kompanii. Wszystkie jednostki WOT są zintegrowane z innymi siłami zbrojnymi Polski i podlegają ogólnemu dowództwu Wojska Polskiego.

Regulacje dotyczące służby w WOT reguluje ustawa o Obronie Ojczyzny rozdział 5:

Art. 170 1. Terytorialną służbę wojskową mogą pełnić, na ich wniosek, osoby posiadające uregulowany stosunek do służby wojskowej, a także inne osoby niepodlegające obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej.

2. Czas trwania terytorialnej służby wojskowej wynosi od roku do 6 lat.

3. Czas trwania terytorialnej służby wojskowej może zostać przedłużony na kolejny okres, na wniosek lub za zgodą żołnierza OT, przez dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz OT pełni służbę, w trakcie pełnienia tej służby.

4. Terytorialną służbę wojskową pełni się w jednostkach wojskowych i związkach organizacyjnych Wojsk Obrony Terytorialnej oraz w Dowództwie Wojsk Obrony Terytorialnej.

5. Żołnierz OT może wykonywać zadania służbowe na terytorium całego kraju niezależnie od siedziby jednostki wojskowej, w której pełni służbę

Warto również podkreślić, że służba w WOT jest dobrowolna i może być realizowana zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety. Dlatego też korzyści wynikające z służby w tej formacji mogą być dostępne dla każdego, kto chce wziąć udział w obronie terytorialnej swojego kraju.

Żołnierze OT, którzy wcześniej nie pełnili czynnej służby wojskowej i nie złożyli przysięgi wojskowej, w pierwszym okresie pełnią terytorialną służbę wojskową nieprzerwanie przez okres 16 dni, w ramach którego odbywają szkolenie podstawowe i składają przysięgę wojskową. Osoby które miały już przysięgę wojskową w pierwszym okresie pełnia terytorialna służbę wojskową nieprzerwanie przez 8 dni.

Po szkoleniu podstawowym trwającym 16 dniu lub po szkoleniu wyrównawczym 8 dniowym, żołnierz OT zobowiązany jest do pełnienia służby rotacyjnie 2 dni w miesiącu. W tym celu żołnierz WOT otrzymuje roczna rozpiskę szkoleń rotacyjnych. Szkolenia takie odbywają się zawsze w weekend. Żołnierze obrony terytorialnej mogą liczyć na różnego rodzaju przywileje związane z ich służbą. Do przywilejów tych zalicza się między innymi:

– zniżki na przejazdy pociągami w wysokości 78%

– ochrona stanowiska pracy

– różnego rodzaju szklenia i kursy organizowane przez Wojsko Polskie

Ochrona stosunku pracy pracownika żołnierza

Jeśli pracownik zgłosił się do terytorialnej służby wojskowej, to jego umowa o pracę może zostać rozwiązana tylko wtedy, gdy pracownik żołnierz wyrazi na to zgodę.

Ta ochrona przysługuje od momentu powołania go do pełnienia służby.

Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę nastąpi przed dniem powołania pracownika do terytorialnej służby wojskowej, a okres wypowiedzenia upłynąłby po dniu powołania pracownika, to takie wypowiedzenie staje się bezskuteczne. Dotyczy to również sytuacji, gdy umowę o pracę wypowie pracownik.

W obu sytuacjach rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić tylko na żądanie pracownika.

Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy nie będzie obowiązywała:

• umowy o pracę zawartej na okres próbny
• umowy o pracę zawartej na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy
• gdy pracodawca rozwiązuje umowę o pracę pracownika bez wypowiedzenia z winy pracownika
• gdy pracodawca ogłasza upadłość lub likwidację.

Rekrutacja do Wojsk Obrony Terytorialnej:

Zasady rekrutacji do WOT są określone w ustawie z dnia 21 listopada 2018 r. o Wojskach Obrony Terytorialnej oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy. Zgodnie z ustawą, do Wojsk Obrony Terytorialnej może zostać powołana osoba, która spełnia następujące warunki:

• posiada obywatelstwo polskie,
• ukończyła 18 rok życia,
• nie jest skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne,
• nie jest skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo przeciwko mieniu,
• posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
• jest zdolna do służby wojskowej.

W przypadku kandydatów na oficerów, dodatkowo wymagane jest ukończenie co najmniej jednego cyklu kształcenia na poziomie wyższym niż średnie oraz posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia w dziedzinie, w której odbył się nabór. Z tematyką wojsk obrony terytorialnej można się spotkać również na kierunkach studiów Bezpieczeństwo Wewnętrzne na Uczelniach Wyższych.

Do służby w Wojskach Obrony Terytorialnej można się zgłosić poprzez: 

– macierzysty WCR

– ePUAP

– Mobile Zespoły Rekrutacyjne

Mobilne Zespoły Rekrutacyjne Wojsk Obrony Terytorialnej mają za zadanie docierać do kandydatów na żołnierzy OT i pomagać im w czasie procesu rekrutacyjnego.  Na stronie internetowej Wojsk Obrony Terytorialnej https://terytorialsi.wp.mil.pl wpisując swój powiat można znaleźć nr do rekrutera zajmującego się danym powiatem.