Współczesny świat często stawia przed nami wysokie wymagania i presję, szczególnie w obszarze życia zawodowego. Bywa i tak, że sami stajemy się zakładnikami naszych ambicji, naszego perfekcjonizmu czy zbyt szeroko rozumianego identyfikowania się z pracą/miejscem pracy. Zdarza się, z różnych przyczyn, że nie możemy pracować w naszym wymarzonym zawodzie i że nasze stanowisko pracy lub wykonywane przez nas czynności, są dalekie od wymarzonej drogi rozwoju. Jeśli do tego wszystkiego dopiszemy nieprzyjazną atmosferę w pracy, brak zrozumienia w zespole, w którym pracujemy, brak doceniania, naszą wrażliwość emocjonalną, empatię, potrzebę spełniania cudzych lub swoich oczekiwań mamy gotową receptę na syndrom wypalenia zawodowego. Syndrom ten, jest coraz częściej diagnozowany wśród pracowników różnych branż i może znacząco wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. W tym artykule przyjrzymy się, jak rozpoznać objawy wypalenia zawodowego, aby można było podjąć odpowiednie kroki w celu zapobiegnięcia pogłębiania się tego problemu.
1. Emocjonalne objawy:
- Częste uczucie zmęczenia i wyczerpania: Osoby doświadczające wypalenia zawodowego często odczuwają chroniczne zmęczenie, które nie ustępuje pomimo odpoczynku.
- Brak motywacji: Tracisz zapał do wykonywania obowiązków, które wcześniej sprawiały ci przyjemność i były źródłem satysfakcji.
- Izolacja społeczna: Odczuwasz potrzebę wycofania się z kontaktów społecznych, unikasz spotkań towarzyskich czy rozmów z kolegami z pracy.
- Częste frustracje: Wydaje ci się, że twoje wysiłki zawodowe nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, co prowadzi do wzrastającej frustracji.
- Poczucie bezradności: Masz wrażenie, że nie masz kontroli nad sytuacją w pracy, co wywołuje uczucie bezsilności.
2. Zmiany w zachowaniu:
- Narastająca niecierpliwość: Twoja cierpliwość zmniejsza się, a codzienne wyzwania i sytuacje stają się dla ciebie coraz bardziej frustrujące.
- Nadmierne zaangażowanie w pracę: Pracujesz znacznie więcej godzin niż zazwyczaj, a nawet w czasie wolnym myślisz o pracy i wykonywaniu zadań.
- Unikanie obowiązków zawodowych: Zaczynasz unikać wykonywania niektórych zadań lub przesuwasz je na później, co może prowadzić do opóźnień i niezadowolenia z wyników.
- Nadużywanie substancji: W celu radzenia sobie z presją i stresem, zaczynasz nadużywać alkoholu, leków lub innych substancji.
3. Zmiany w sferze fizycznej:
- Bezsenność: Masz trudności z zasypianiem lub często budzisz się w nocy, co powoduje, że rano jesteś jeszcze bardziej zmęczony.
- Bóle i dolegliwości fizyczne: Wypalenie zawodowe może objawiać się bólami głowy, mięśniowymi czy dolegliwościami żołądka.
- Osłabienie układu odpornościowego: Stres związany z syndromem wypalenia zawodowego może osłabić twoją odporność, co sprawia, że jesteś bardziej podatny na infekcje i choroby.
4. Spadek wydajności i zaangażowania zawodowego:
- Spadek produktywności: Twoja wydajność w pracy maleje, mimo że wkładasz wysiłek w wykonywanie zadań.
- Unikanie odpowiedzialności: Zaczynasz unikać odpowiedzialności za niektóre zadania lub projektów, aby uniknąć dodatkowego stresu.
- Odczuwanie zmęczenia psychicznego: Twoja koncentracja i zdolność rozwiązywania problemów ulegają pogorszeniu, co prowadzi do popełniania błędów.
Jeśli zauważasz u siebie kilka z powyższych objawów, istnieje prawdopodobieństwo, że doświadczasz wypalenia zawodowego. Ważne jest, aby podjąć odpowiednie kroki, aby zapobiec dalszemu pogłębianiu się tego problemu. Szukanie wsparcia, zarówno od bliskich, jak i od specjalistów, jest kluczowe w procesie radzenia sobie z syndromem wypalenia zawodowego. Dodatkowo, dbanie
o zdrowy styl życia, umiejętne zarządzanie stresem oraz znajdowanie czasu na odpoczynek i relaks może znacząco pomóc w przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu, a także przywróceniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Pamiętaj, że zdrowie psychiczne jest równie ważne jak zdrowie fizyczne, dlatego warto inwestować w siebie i swoje dobre samopoczucie.
Przygotowała Tatiana Staroń – wykładowca na kierunku psychologia biznesu w Collegium Balticum – Akademii Nauk Stosowanych w Szczecinie.
