Jak zostać nauczycielem? Część pierwsza: mały przewodnik po przepisach

Nauczyciel – od decyzji do kwalifikacji

Aby zostać nauczycielem, trzeba najpierw odpowiedzieć sobie na najważniejsze pytanie: kogo chcesz uczyć. Czy dzieci w przedszkolu i pierwszych klasach szkoły podstawowej, czy starsze dzieci z podstawówki, czy młodzież licealną?

Drugie pytanie brzmi: czego chcesz uczyć. Konkretny przedmiot szkolny, nauczanie zintegrowane, kilka przedmiotów, przedmioty zawodowe?

Trzecie pytanie (które może też pojawić się wcześniej) dotyczy już innego zakresu: czy masz predyspozycje do bycia nauczycielem?

Najpierw zajmiemy się pierwszym pytaniem.

Jeśli chcesz uczyć najmłodsze dzieci…

Jeśli lubisz kontakt z dziećmi w wieku przedszkolnym (od 3 do 6 lat) i wczesnoszkolnym (klasy 1–3 szkoły podstawowej), jeśli potrafisz sobie wyobrazić, że wprowadzasz je w świat i wspierasz w stawianiu pierwszych kroków w edukacji – doskonałym wyborem będzie dla Ciebie pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna.

Zgodnie z nowymi przepisami, wprowadzonymi w 2019 roku, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna to studia jednolite magisterskie, czyli trwające pięć lat (10 semestrów). To obecnie jedyne studia, które pozwalają zdobyć kwalifikacje i uprawnienia do pracy jako nauczyciel dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Nie dają tych uprawnień: ani studia podyplomowe z edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej (zniesione w 2019 roku – oczywiście osoby, które skończyły tę podyplomówkę przed wejściem nowych przepisów, zachowują zdobyte uprawnienia), ani przygotowanie pedagogiczne (uzyskane na studiach pierwszego czy drugiego stopnia albo na studiach podyplomowych), ani żadne inne kursy.

Jeśli chcesz uczyć w szkole podstawowej…

Jeśli chcesz zostać nauczycielem w klasach 4–8 szkoły podstawowej, musisz ukończyć studia pierwszego i drugiego stopnia lub studia jednolite magisterskie na kierunku, który pasuje do danego przedmiotu szkolnego, ewentualnie na kierunku, który w sposób ogólny obejmuje treści nauczania z podstawy programowej. W tym drugim przypadku musisz też ukończyć później studia podyplomowe dla nauczycieli z zakresu prowadzonego przedmiotu (na przykład studia podyplomowe z matematyki dla nauczycieli).

W obu przypadkach musisz też zdobyć przygotowanie pedagogiczne. Na części kierunków studiów jest ono włączone do programu jako tak zwana ścieżka pedagogiczna. Jeśli na danym kierunku nie ma ścieżki pedagogicznej lub nie została przez Ciebie wybrana, zawsze możesz uzyskać przygotowanie podyplomowe na studiach podyplomowych.

Tak, w niektórych przypadkach oznacza to konieczność zrobienia dwóch podyplomówek: z przygotowania pedagogicznego i z danego przedmiotu. Takie przepisy.

Uwaga: studia jednolite magisterskie z pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej dają przygotowanie pedagogiczne, które umożliwia później pracę także w starszych klasach, pod warunkiem, że skończysz studia podyplomowe dla nauczycieli z danego przedmiotu.

Jeśli chcesz uczyć w szkole ponadpodstawowej…

Tu sytuacja wygląda podobnie do tego, o czym wspomniano przy szkole podstawowej. Na poziomie szkół ponadpodstawowych także konieczne jest ukończenie studiów pierwszego i drugiego stopnia lub jednolitych.

Uwaga, pamiętaj: gdy podejmujesz studia podyplomowe z przygotowania pedagogicznego, musisz zrealizować praktyki zarówno w szkole podstawowej (klasy 4–8), jak i w szkole ponadpodstawowej.

Jeśli nie masz przygotowania pedagogicznego, za to Twoje wykształcenie pasuje do prowadzonego przedmiotu (na przykład ukończyłaś/ukończyłeś filologię polską, geografię, historię na odpowiednim poziomie studiów), dyrekcja szkoły może się zwrócić do kuratorium z prośbą o zgodę na zatrudnienie Cię jako nauczyciela i jednocześnie skierować na studia podyplomowe z przygotowania pedagogicznego.

Podsumowanie

Na początku te wszystkie wymogi i przepisy mogą trochę przerażać, ale naprawdę – nie ma się czego bać! Wbrew pozorom można się w tym dość szybko odnaleźć i zrozumieć, jakie studia lub studia podyplomowe wybrać, by spełnić swoje marzenie o zostaniu nauczycielem.

A jeśli masz jakieś wątpliwości, chcesz się upewnić lub po prostu o coś zapytać – korzystaj śmiało z naszego mailowego „Poradnika pedagogicznego”. Odpowiadamy tu na pytania i wątpliwości nauczycieli, możemy też zawsze podpowiedzieć coś osobom, które dopiero decydują się na wybranie tej drogi zawodowej:

poradnik.pedagogiczny@cb.szczecin.pl