Dorośli mają z Dahlem problem, i wcale się nie dziwię. U Dahla pojawiają się rzeczy niewygodne, wobec których trzeba zająć jakieś stanowisko. Spójrzcie na trzy najbardziej charakterystyczne punkty: patologie rodzinne, kara absolutna i wcale nie tacy słodko-niewinni dziecięcy bohaterowie.
Udostępnij:
Roald Dahl nie jest pisarzem łatwym, przeciwnie, jest trudny, bardzo trudny. Dla dorosłych. Dla rodziców i nauczycieli. Nie dla dzieci.
A kto to w ogóle, ten Dahl? Zanim stał się tym, kim jest dla mnie – fenomenalnym autorem – był między innymi szpiegiem, lotnikiem, wynalazcą w dziedzinie medycy i znawcą czekolady. Był autorem scenariusza do filmu o Jamesie Bondzie „Żyje się tylko dwa razy”. Wreszcie – nareszcie! – stał się pisarzem. Stworzył kochającą książki Matyldę o zdolnościach telekinetycznych, zamienionego w mysz chłopca, który pokonał wiedźmy, ekscentrycznego właściciela fabryki czekolady, lubiącego dzieci olbrzyma, Jamesa staczającego się ze zwierzętami w brzoskwini, odrażających państwa Buraków, których ptaki i małpy przykleiły do podłogi, i jeszcze kilka innych literackich światów, w których wszystko jest zupełnie inaczej, niż powinno być w „godziwej dobranocce”, a mimo to – a może właśnie dlatego – jest zachwycająco, jest wciągająco i (na koniec) i tak jest dobrze. Nie dla wszystkich, rzecz jasna, ale tym się różni dobra opowieść od nudnej historyjki moralizatorskiej.
Dorośli mają z Dahlem problem, i wcale się nie dziwię. U Dahla pojawiają się rzeczy niewygodne, wobec których trzeba zająć jakieś stanowisko. Spójrzcie na trzy najbardziej charakterystyczne punkty: patologie rodzinne, kara absolutna i wcale nie tacy słodko-niewinni dziecięcy bohaterowie.
Relacje rodzinne u Dahla są często spatologizowane i aż przerysowane. Rodzice Matyldy, para niemal analfabetów, która cały wolny czas spędza przed telewizorem i nie znosi własnej córki za to, że ta jest inteligenta („Matylda”). Wstrętne ciotki Jamesa („James i ogromna brzoskwinia”). Równie wstrętna babcia George’a („Cudowne lekarstwo George’a). Lepszy kontakt z rodziną ma Charlie („Charlie i fabryka czekolady”), choć chorobliwa bierność rodziców i marudząco-ponurackie zaleganie w łóżku dziadków też dobrze nie wygląda. Dzieci zwykle znajdują wsparcie duchowe w osobach z zewnątrz – czasem są to dalsi członkowie rodziny (wnuczek wychowywany przez babcię po śmierci rodziców – „Wiedźmy), czasem zupełnie obcy ludzie (ukochana nauczycielka Matyldy). To spatologizowanie relacji przeraża część dorosłych czytelników.
Pojawia się obawa, że tak pokazane związki rodzinne wypaczą widzenie młodego czytelnika na relacje we własnym domu. Ale Dahl całą swoją kreację literackich światów opiera właśnie na tym – na przerysowaniu, na wypaczeniu, wywróceniu do góry nogami. „Świat na opak” to motyw pojawiający się w literaturze dawnych epok, bardzo lubiany w literaturze sowizdrzalskiej na przełomie XVI i XVII wieku, motyw, który pozwalał ukazać pewne zjawiska wyraźniej właśnie dzięki temu, ze się je wywróciło na lewą stronę albo zhiberbolizowało aż do przesady.
Przy okazji nasuwa mi się jedno ze stwierdzeń Bettelheima („Przyjemne i pożyteczne”): właśnie owo nieraz przerysowane i rozdzielone na biel i czerń pokazanie baśniowego świata pozwala odbiorcy tak bezboleśnie przyjąć samą baśń i czerpać z niej to, co najlepsze – bo świat tam przedstawiany nie istnieje w stosunku jeden do jednego wobec świata rzeczywistego, nie może zatem tak niepokoić, odrzucać czy ranić, jak zrobiłoby to realistyczne pokazanie potencjalnych problemów życiowych.
Dodajmy jeszcze: młodszy czytelnik lubi przerysowania. Bardziej go rozbawią czy zachwycą, niż przerażą. W tym tkwi ta magia i baśniowość Dahla – w przerysowaniach pojawiających się nawet w wątkach, które w naszym odczuciu stanowią tabu.
Jeśli jest podłość, powinna być też kara, prawda? I u Dahla jest – bolesna, nie do cofnięcia, wolna od jakichkolwiek odcieni szarości, taka kara absolutna. Boimy się kary absolutnej, chociaż czasem sami chcielibyśmy kogoś na nią skazać. Boimy się kary absolutnej, choć wyobrażanie jej sobie pozwala pozbyć się części złości. Książka jest taką przestrzenią, w której – jak w wyobraźni – możemy „sobie pozwolić”. I Dahl pozwala – sobie oraz czytelnikom.
Niektóre kary są przejściowe (Matylda rozprawiająca się z paskudnym ojcem). Większość jednak na dobre „załatwia” przeciwnika. Chłopiec i babcia niszczą wiedźmy (które, przypomnijmy, były istotami o morderczych skłonnościach). Willy Wonka, oburzony odpychającym (również czytelnika) zachowaniem większości zaproszonych do fabryki dzieci, jedno przepuszcza przez jakąś maszynkę produkcyjną, innemu daje gumę „rozdymającą” aż do granic możliwości (i poza nie). George własnym sumptem wytwarza „lekarstwo”, które zamienia jego paskudną, złośliwą i nienawidzącą wszystkich babcię w różne dziwaczne zwierzęta. Sophie i przyjacielski olbrzym („BFG”), przy wsparciu królewskiej armii, zmiatają na proch inne olbrzymy (też o morderczych skłonnościach). Państwo Burakowie, którzy znęcali się nad uwięzionymi małpkami i polowali na ptaki, by zrobić z nich zapiekankę, kończą życie, przyklejeni głowami do podłogi (aż się skurczą tak, że ślad po nich zaginie). Zwróćmy uwagę: niewinni i dobrzy triumfują. Tak, ich triumf wiąże się z karą absolutną dla oprawców, ale kara ta jest tak kuriozalna, przerysowana i nieprawdopodobna, że… czytelnik ma po prostu niezły ubaw. Zwłaszcza ten czytelnik, który odpuści sobie porównywanie każdej Dahlowskiej sytuacji z rzeczywistością.
O, i dzieci. Te dzieci, które są pozytywnymi bohaterami, ale dalej – są dziećmi, ludźmi, ze wszystkimi zaletami i wadami. Zwłaszcza wadami. Dahl nie udaje, że jego bohaterowie to słodkie aniołki. Matylda podczas karania dręczących ją rodziców posuwa się aż do tego, by w nieładny sposób wykorzystać papugę; Danny wspiera ojca w jego kłusowniczych zapędach („Danny mistrz świata”), bo tata to dla niego najważniejszy człowiek na świecie; George nie wytrzymuje z dręczącą go babcią i szuka sposobów, by jej dokuczyć. To ludzkie. Nieładne, nieraz zmniejszające naszą sympatię do bohatera (Matylda mi tą biedną papugą bardzo podpadła), ale – właśnie ludzkie. Kto by chciał czytać o idealnych bohaterach? Ja nie. Wielu czytelników (starszych i młodszych) w Waszych domach też nie.
Roald Dahl jest specyficzny. Nie da się go traktować obojętnie – albo się polubi, albo się znielubi, tertium non datur. Może zachwycić albo obrzydzić (koleżanka powiedziała mi, że nie była w stanie skończyć „Jamesa i ogromnej brzoskwini”, bo ta książka jakoś ją brzydziła. Mnie bawiła, choć wolę inne tytuły).
Macie prawo całkowicie Dahla odrzucić albo całkowicie przyjąć. Ale nie macie powodu, by się go bać. I nie musicie się obawiać, że ta specyficzna Dahlowska poetyka – przerysowany, wypaczony świat, mocno czarno-biały, z wynaturzoną potwornością dorosłych oraz hiperbolicznymi karami dla „tych złych” – wypaczy psychikę młodego czytelnika. Boicie się u Dahla tego, czego boicie się w świecie, w który wkracza Wasze dziecko. To zrozumiałe, ale niepotrzebne – w przypadku książek Dahla. Bardziej prawdopodobne, że ta wyolbrzymiona kreacja świata angielskiego pisarza lepiej przygotuje młodego czytelnika do stawienia czoła światu rzeczywistemu.
Lepiej, bo z odrobiną nadziei, że kiedyś w końcu ci źli dostaną po głowie (klejem, maczugą, papugą straszącą z komina), a ci, którzy są teoretycznie słabsi, jednak sobie poradzą – bo choć nie mają siły, mają intelekt. I siebie. I kogoś dobrego (nawet jeśli obcego) niedaleko. Na przykład pannę Miodek, która pod koniec historii słucha ze zrozumieniem i radością opowiadań Matyldy o tym, czego ta ostatnia się właśnie nauczyła.
Dla panny Miodek, która otacza Matyldę czułością, dla Billy’ego powracającego dumnie z misji ratowania Miniputków, dla Sophie, która przed olbrzymami ocaliła nie tylko Anglię, lecz i sympatycznego Bardzo Fajnego Giganta – warto czytać Dahla. A także dla poetyki świata na opak, która niekiedy pozwala przetrwać najgorsze chwile.
Na zakończenie – zakończenie z „Billy’ego i Miniputków”: „Przede wszystkim jednak szeroko otwartymi oczyma obserwujcie otaczający was świat, ponieważ największe tajemnice kryją się w najbardziej niespodziewanych miejscach. A ci, którzy nie wierzą w czary, nigdy ich nie odkryją”[1].
No właśnie. Nie ma się czego bać.
PS Wszystkie tomy Dahla znajdziecie na przykład w mojej ukochanej księgarni Fice.
[1] Roald Dahl, „Billy i Miniputki”, przeł. K. Szczepańska-Kowalczuk, Kraków 2017, s. 104.
O AUTORZE:
dr Barbara Popiel
Prorektor ds. jakości kształcenia Szczecińskiej Szkoły Wyższej Collegium Balticum
1.) Administratorem strony www.cb.szczecin.pl (dalej „Serwis”) jest Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum, NIP 955-197-85-51, z siedzibą w Szczecinie, ul. Mieszka I 61c, 71-011 Szczecin.
Kontakt z Inspektorem Ochrony Danych, jest możliwy pod adresem e mail: iod@cb.szczecin.pl
2.) Wszelkie dane pochodzące od użytkowników Serwisu gromadzone są na dwa sposoby:
informacje wprowadzane dobrowolnie przez użytkownika – poprzez wypełnienie i wysłanie formularza rekrutacji lub formularzy kontaktowych informacje wprowadzone odgórnie przez administratora – poprzez wypełnienie formularza do założenia konta w strefie studenta/platformy e-learningowej danymi otrzymanymi od osoby zainteresowanej dane, o które prosimy to imię i nazwisko, adres e-mail, numer telefonu
3.) Dane osobowe przetwarzane będą w celu podjęcia kontaktu, prezentacji i przekazania oferty drogą elektroniczną lub telefoniczną oraz będą poddane zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji (profilowaniu), w celu jak najlepszej personalizacji oferty szkoleniowej.
4.) Odbiorcami danych osobowych jest Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum oraz partnerzy Szczecińskiej Szkoły Wyższej Collegium Balticum wykonującym na jego rzecz zadania na podstawie osobnych umów i upoważnień do przetwarzania danych osobowych.
5.) Dane zamieszczone w strefie studenta oraz platformie elearningowej będą przetwarzane przez okres niezbędny do wykonania umowy, inne dane będą przechowywane przez okres 3 lat.
6.) Każdej osobie, w zakresie wynikającym z przepisów prawa, przysługuje prawo do dostępu do swoich danych oraz ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzana, prawo do przenoszenia danych, a także prawo cofnięcia udzielonej zgody w dowolnym momencie.
7.) Każdej osobie przysługuje prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
8.) Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednakże niepodanie danych w zakresie wymaganym przez administratora może skutkować brakiem możliwości podjęcia działań związanych z obsługą zgłoszenia.
Cookies
Ściśle konieczne pliki cookie powinny być włączone przez cały czas, abyśmy mogli zapisać preferencje dotyczące ustawień plików cookie.
Jeśli wyłączysz ten plik cookie, nie będziemy zapisywać Twoich preferencji. Oznacza to, że musisz ponownie włączyć lub wyłączyć pliki cookie.
Regulamin dotyczący konferencji
Regulamin płatności za udział w konferencjach Szczecińskiej Szkoły Wyższej Collegium Balticum
§ 1 Postanowienia ogólne.
Przepisy niniejszego regulaminu określają zasady płatności za udział w konferencjach Szczecińskiej Szkoły Wyższej Collegium Balticum, zwanej dalej „Konferencją”. Organizatorem jest Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum w Szczecinie, ul. Mieszka I 61C, 71-011 Szczecin, NIP 9551978551.
Każda konferencja posiada odrębną stronę internetową, na której opublikowane są szczegółowe informacje dotyczące tego wydarzenia. Znajdują się tam między innymi informacje o wysokości opłat za udział w Konferencji i o terminie płatności. Na stronie internetowej konferencji znajdują się również dane kontaktowe osób odpowiedzialnych za organizację Konferencji.
§ 2 Zgłoszenie udziału.
Zgłoszenie udziału w Konferencji następuje poprzez wypełnienie i przesłanie formularza rejestracyjnego, dostępnego na stronie Konferencji.
Przesłanie wypełnionego prawidłowo formularza zgłoszeniowego, którego wzór znajduje się na stronie internetowej Konferencji i opłacenie konferencji, jest jednoznaczne z zawarciem umowy z Organizatorem, na warunkach opisanych w niniejszym Regulaminie. Oznacza to również akceptację Regulaminu oraz zobowiązanie się do przestrzegania jego ustaleń.
Termin rejestracji na Konferencję jest określony na stronie internetowej Konferencji. Osoba zgłaszająca swój udział w Konferencji zobowiązuje się do wypełnienia formularza rejestracyjnego poprzez podanie poprawnych danych, zgodnych ze stanem rzeczywistym.
Organizator nie ponosi żadnej odpowiedzialności za szkody powstałe w wyniku wprowadzenia do formularza rejestracyjnego błędnych danych Uczestnika.
§ 3 Płatności za konferencje.
Osoba zainteresowana udziałem w Konferencji, dokonująca rejestracji, zobowiązuje się do wniesienia opłaty za udział w Konferencji, zgodnie z cennikiem dostępnym na stronie internetowej Konferencji.
Warunkiem przyjęcia zgłoszenia udziału w Konferencji jest dokonanie płatności w terminie określonym na stronie internetowej Konferencji. Datą dokonania płatności jest data wpływu opłaty na konto Organizatora Konferencji.
Płatności mogą być dokonywane przelewem na konto bankowe Organizatora podane na stronie konferencji lub za pośrednictwem systemu szybkich płatności on-line przelewy24.
Rozliczenia transakcji przeprowadzane są za pośrednictwem usługi Przelewy24 oraz według regulaminu Przelewy 24.
Organizator dopuszcza możliwość pobrania od Uczestnika Konferencji płatności gotówką w dniu konferencji, po uprzednim zgłoszeniu Organizatorowi takiej formy płatności.
§ 4 Rezygnacja z uczestnictwa z konferencji.
Uczestnik ma możliwość rezygnacji z udziału w Konferencji.
Termin złożenia rezygnacji określa data wpływu rezygnacji do Organizatora Konferencji.
W przypadku rezygnacji z Konferencji, maksymalnie 14 dni przed datą wydarzenia, Organizator zwróci 100% opłaty za udział w Konferencji, w przypadku rezygnacji w terminie 7 dni przed datą wydarzenia, organizator zwróci 50% opłaty za udział w konferencji.
W przypadku rezygnacji z Konferencji, w terminie krótszym niż wskazany w ust. 3, zgłaszającemu nie przysługuje zwrot wniesionej opłaty konferencyjnej.
W przypadku odwołania Konferencji z przyczyn leżących po stronie Organizatora, zwróci on pełną opłatę za udział w Konferencji. Organizator może odwołać Konferencję bez podania przyczyn w terminie nie krótszym niż 7 dni przed planowaną datą jego odbycia.
Wszelkie zwroty rozliczanych kwot dokonane zostaną po planowanym terminie zakończenia Konferencji.
W przypadku płatności kartą płatniczą zwrot środków zostanie wykonany bezpośrednio na tę kartę po wskazaniu przez uczestnika danych do dokonania takiego zwrotu, czyli numeru konta, a w przypadku przelewów zagranicznych również numeru SWIFT i IBAN.
Rezygnacja z udziału w Konferencji odbywa się poprzez przesłanie zgłoszenia rezygnacji za pomocą poczty elektronicznej z adresu e-mail podanego przy rejestracji. Zgłoszenie rezygnacji należy przesłać do osób odpowiedzialnych za organizację Konferencji na adresy e-mail podane na stronie internetowej Konferencji i musi zawierać nr konta na które ma być dokonany zwrot oraz SWIFT i IBAN banku w przypadku przelewów zagranicznych.
Rezygnacja z udziału w Konferencji zostanie potwierdzona drogą mailową.
Organizator dokonując zwrotu opłaty konferencyjnej nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne koszty przelewu oraz koszty administracyjne pobrane przez bank odbiorcy a także za ewentualne koszty wynikające z tytułu różnic kursowych.
§ 5 Przetwarzanie danych uczestników konferencji i zasady bezpieczeństwa.
Administratorem danych osobowych uczestników konferencji jest Organizator - Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum w Szczecinie, ul. Mieszka I 61C, 71-011 Szczecin, NIP 9551978551.
Wszelkie dane osobowe osób uczestniczących w Konferencji przetwarzane są w celu organizacji oraz obsługi Konferencji. Po zakończeniu Konferencji dane przechowywane są w zakresie niezbędnym do rozliczenia płatności za udział w Konferencji.
Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednak odmowa podania danych skutkuje odmową uczestnictwa w Konferencji.
Administrator stosuje wszelkie niezbędne środki dla zapewnienia bezpieczeństwa zbieranych danych osobowych, zgodnie z powszechnymi zasadami ochrony danych osobowych oraz poufności informacji.
Każdy ma prawo żądania od Administratora dostępu do danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych i wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania. Każdy ma prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych, którą udzielił Administratorowi. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano przed jej cofnięciem. Każdy ma prawo do wniesienia skargi do Organu Nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Organizator nie będzie przetwarzać ani udostępniać innym podmiotom danych o uczestnikach Konferencji z zastrzeżeniem ust. 7.
Uczestnicy Konferencji, dokonując rejestracji, wyrażają zgodę na zamieszczenie na stronie internetowej Organizatora Konferencji informacji o Konferencji wraz z listą osób uczestniczących w Konferencji, zawierającą imię i nazwisko uczestnika, kraj pochodzenia oraz placówkę naukową z którą jest związany.
Dane podane w systemie płatności on-line nie podlegają zmianom bądź usunięciu, gdyż stanowią integralną cześć transakcji. Danych zbieranych automatycznie przy dokonywaniu transakcji nie da się zmienić bądź usunąć. Do ochrony danych osobowych zgromadzonych w systemie płatności on-line stosuje się Regulamin Przelewy24.
Dokonując rejestracji udziału w Konferencji, uczestnik Konferencji wyraża zgodę na bezpłatne wykorzystanie swojego wizerunku przez Organizatora lub przez inne osoby działające na jego zlecenie oraz na utrwalanie, zapisywanie i zwielokrotnianie tego wizerunku wszelkimi dostępnymi aktualnie technikami i metodami, rozpowszechnianie oraz publikowanie w materiałach marketingowych służących reklamie lub promocji Organizatora i wszelkiego rodzaju prowadzonej przez niego działalności naukowej, edukacyjnej i dydaktycznej, na terenie Polski i za granicą, przez okres 5 lat od terminu Konferencji (w tym poprzez zamieszczenie w postaci cyfrowej w sieci Internet, a także w formie zdjęć, filmów, plakatów, folderów reklamowych, ulotek, kalendarzy, bannerów, prezentacji multimedialnych, ogłoszeń, reklam itp., emitowanych za pomocą różnych nośników, w szczególności wydruków papierowych oraz sieci Internet i telewizji) - korzystanie z utrwalonego wizerunku we wskazanych wyżej celach może nastąpić bez udostępnienia uczestnikowi Konferencji ostatecznej wersji materiałów zawierających jego wizerunek.
§ 6 Postanowienia końcowe.
Obowiązkiem uczestnika jest zapoznanie się z niniejszym Regulaminem.
Organizator zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w niniejszym Regulaminie.
W sprawach nieuregulowanych niniejszym Regulaminem stosuje się odpowiednio przepisy prawa polskiego.
Please enable Strictly Necessary Cookies first so that we can save your preferences!
Polityka cookies
Pliki cookies
1.) Większość stron internetowych zapisuje z poziomu przeglądarki internetowej (Firefox, Internet Explorer, Chrome i inne) na Twoim koncie użytkownika komputera lub telefonu, za pomocą, którego łączysz się z Siecią, tzw. pliki „cookies”. Nasza strona, także korzysta z tej możliwości. Pliki cookies są pożyteczne. Dzięki nim zapamiętywane są indywidualne ustawienia do niektórych funkcji Serwisu (porównanie oferty, wybór szkół, lokalizacja), z których bez uruchomionej obsługi cookies w Twojej przeglądarce nie mógłbyś korzystać.
2.) Pliki „cookies” to pliki tekstowe, przechowywane w urządzeniu użytkownika Serwisu i przeznaczone do korzystania ze stron internetowych Serwisu.
3.) Podmiotem, który zamieszcza na urządzeniu końcowym użytkownika Serwisu pliki cookies oraz uzyskuje do nich dostęp jest operator Serwisu: Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum, ul. Mieszka I 61c, 71-011 Szczecin.
4.) Programy służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszczają przechowywanie plików cookies w urządzeniu użytkownika (urządzeniu końcowym). Korzystanie z Serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one tak właśnie przechowywane. Każdy użytkownik Serwisu może dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki, lub informować o ich każdorazowym zamieszczeniu, lub próbie zapisu. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach używanej przeglądarki internetowej.
5.) Jeżeli z jakiegoś powodu uznasz, że zapis plików cookies narusza Twoją prywatność, możesz w każdej chwili zmienić sposób ich obsługi lub wyłączyć dla konkretnej strony internetowej, lub dla wszystkich połączeń z Twojej przeglądarki.
6.) Poniżej przedstawiamy sposoby na zmianę ustawień lub wyłączenie plików cookies w najbardziej popularnych przeglądarkach:
FIREFOX
W menu „Narzędzia” wybierz „Opcje” i w nich zakładkę „Prywatność”. Przeglądarka daje Ci możliwość zaznaczenia, że nie chcesz być śledzony w ogóle albo usunięcia pojedynczych „ciasteczek” poszczególnych witryn.
INTERNET EXPLORER
W menu „Narzędzia” wybierz „Opcje internetowe” i w nich zakładkę „Prywatność”. Specjalnym suwakiem możesz dostosować poziom prywatności albo przyciskiem „Witryny” możesz zarządzać ustawieniami poszczególnych serwisów internetowych.
CHROME
W menu ukrytym pod trzema poziomymi kreskami w prawym górnym rogu przeglądarki wybierz „Narzędzia”, a potem „Wyczyść dane przeglądania…”. Oprócz możliwości czyszczenia plików cookies, znajduje się tam link „Więcej informacji”, który prowadzi do szczegółowego opisu funkcji prywatności przeglądarki.
OPERA
Przyciskiem „Opera” w lewym górnym rogu otwórz menu i wybierz w nim „Ustawienia”, a następnie „Wyczyść historię przeglądania…”. Oprócz możliwości skasowania już ustawionych plików cookies, jest tam też przycisk „Zarządzaj ciasteczkami…” prowadzący do bardziej zaawansowanych opcji dla poszczególnych witryn.
SAFARI
W menu „Safari” wybierz „Preferencje” i w nich zakładkę „Prywatność”. Znajdziesz w niej opcje dotyczące plików cookies. W celu zapoznania się z opcjami obsługi plików cookies w telefonie lub tablecie prosimy sprawdzić instrukcję danego urządzenia.
7.) Usunięcie, ograniczenie lub wyłączenie obsługi plików cookies może doprowadzić do utraty niektórych funkcji naszego Serwisu.
8.) Pliki cookies wykorzystywane są w Serwisie po to by:
tworzyć statystyki, które np. wspierają pozycjonowanie stron, ułatwiając dotarcie do niezbędnej użytkownikowi informacji;
zmienić wygląd lub wersję serwisu oraz jego dostosowanie do systemu operacyjnego czy też przeglądarki;
pliki cookies, umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania z Serwisu;
„funkcjonalne” pliki cookies, umożliwiające „zapamiętanie” wybranych przez użytkownika ustawień, np. w zakresie regionu, z którego pochodzi użytkownik, wyglądu serwisu lub jego elementów;
„reklamowe” pliki cookies, umożliwiające dostarczanie użytkownikom treści reklamowych bardziej dostosowanych do ich zainteresowań;
pliki cookies „stałe” (pozostają zapamiętane w urządzeniu po zamknięciu przeglądarki (zakończeniu sesji) – wygasają po roku) oraz pliki cookies „sesyjne” (pozostają zapamiętane w urządzeniu po zamknięciu przeglądarki – zakończeniu sesji, są stosowane do zapisywania informacji z sesji);
„analityczne” pliki cookies gromadzą informacje o sposobie korzystania z naszej strony przez odwiedzających, typie strony, z jakiej użytkownicy zostali przekierowani, oraz liczbie odwiedzin i czasie wizyty użytkowników na tej stronie. W tym celu korzystamy z rozwiązania Google Analytics.
9.) Korzystając z Serwisu możesz za pośrednictwem przeglądarki zainstalowanej na Twoim urządzeniu końcowym otrzymywać pliki cookies podmiotów, pochodzące od podmiotów trzecich takich jak: Google (pliki Google Analitics) oraz Facebook. Więcej informacji na temat tych plików cookies możesz znaleźć na stronach internetowych tych podmiotów.