26/05/2025

Ostatnie lata przyniosły niepokojące zmiany w szkolnej codzienności. Od pozornie niewinnych żartów, które wymykają się spod kontroli, po nowe formy przemocy rówieśniczej, trudne do zauważenia gołym okiem. To, co kiedyś było spontanicznym wygłupem na przerwie, dziś może przyjąć formę zorganizowanej presji grupy, nękania online czy emocjonalnej manipulacji.

Wraz z dynamicznym rozwojem technologii i mediów cyfrowych zmienia się również charakter zagrożeń. Mogą być one bardziej subtelne, ale zarazem bardziej dotkliwe w skutkach. Dlatego rodzice powinni umieć szybko wychwycić niepokojące sygnały, zrozumieć, co naprawdę kryje się za „modą” na dane zachowanie i odpowiednio na nie reagować. 

W tym artykule przyjrzymy się najnowszym niebezpiecznym trendom w szkołach oraz podpowiemy, jak rodzice mogą rozpoznawać zagrożenia i odpowiednio na nie reagować.

Co dzisiaj zagraża dzieciom w szkolnej codzienności?

Internet i media społecznościowe stały się nieodłączną częścią życia młodych ludzi. Niestety, przestrzeń ta często staje się miejscem rozwijania się niebezpiecznych trendów. Jednym z nich jest cyberprzemoc, która przybiera coraz bardziej wyrafinowane formy. Nastolatki tworzą anonimowe konta, przez które wysyłają krzywdzące komentarze lub rozpowszechniają kompromitujące zdjęcia rówieśników. Rodzice powinni zwrócić uwagę na nagłe zmiany w zachowaniu dziecka, takie jak unikanie szkoły, wycofanie z kontaktów społecznych czy niechęć do korzystania z telefonu w obecności dorosłych. 

Innym zagrożeniem są tak zwane wyzwania w mediach społecznościowych, które mogą prowadzić do samookaleczania lub ryzykownych zachowań. Nie chodzi już tylko o udział w kontrowersyjnych zadaniach, ale o granie rolami, które niszczą granice, np. udawanie zaburzeń psychicznych czy naśladowanie przemocy. Takie treści szybko się rozprzestrzeniają, a dzieci bez odpowiedniego wsparcia łatwo ulegają negatywnym wpływom rówieśników. Młodzież, chcąc z kolei zdobyć popularność lub akceptację grupy, podejmuje się niebezpiecznych działań. Rodzice powinni regularnie rozmawiać z dziećmi o treściach, które oglądają online, oraz edukować je w zakresie krytycznego myślenia i rozpoznawania potencjalnych zagrożeń.

Substancje psychoaktywne w nowej odsłonie – na co uważać?

Problem używek w szkołach nie jest nowy, jednak formy, w jakich substancje psychoaktywne trafiają do młodzieży, stale się zmieniają. Coraz większą popularnością cieszą się e-papierosy i waporyzatory, które młodzież błędnie uważa za mniej szkodliwe od tradycyjnych papierosów. Dodatkowo, na rynku pojawiają się nowe narkotyki i dopalacze, często ukryte pod postacią niewinnie wyglądających słodyczy czy suplementów. Rodzice powinni zwracać uwagę na charakterystyczny zapach, zmiany w zachowaniu dziecka, problemy ze snem, nagłe wahania nastroju czy pogorszenie wyników w nauce. Kluczowe jest budowanie relacji opartej na zaufaniu, dzięki której dziecko będzie czuło się bezpiecznie, rozmawiając z rodzicem o trudnych tematach.

Przemoc i presja rówieśnicza

Przemoc fizyczna i psychiczna nadal pozostaje poważnym problemem w szkołach. Nowym aspektem tego zjawiska są zorganizowane grupy, które dokumentują akty przemocy i udostępniają je w internecie. Młodzież może być zarówno ofiarą, jak i sprawcą takich działań, często pod wpływem presji rówieśniczej. Rodzice powinni utrzymywać stały kontakt ze szkołą, uczestniczyć w zebraniach i być czujnym na wszelkie niepokojące sygnały. Ważne jest również rozwijanie u dzieci umiejętności asertywności i empatii, które pomogą im przeciwstawić się negatywnej presji grupy.

Zaburzenia odżywiania i ekstremalne diety

Coraz większym problemem wśród nastolatków stają się zaburzenia odżywiania i ekstremalne diety, często propagowane na Instagramie, TikToku, czy w innych w mediach społecznościowych. Treści zachęcające do skrajnego ograniczania kalorii, detoksów czy eliminacji całych grup pokarmowych zyskują popularność zwłaszcza wśród nastolatek, które pod presją idealnego wyglądu, decydują się na drastyczne metody odchudzania. Szczególnie groźne są społeczności online promujące anoreksję czy bulimię jako styl życia. Rodzice powinni zwrócić uwagę na nagłe zmiany w nawykach żywieniowych dziecka, obsesyjne liczenie kalorii, unikanie wspólnych posiłków czy nadmierne zainteresowanie własną wagą i wyglądem. Ważne jest, aby w domu promować zdrowe podejście do odżywiania i ciała, unikając krytycznych komentarzy na temat wyglądu czy wagi. Regularne, wspólne posiłki rodzinne nie tylko sprzyjają zdrowemu odżywianiu, ale również wzmacniają więzi i ułatwiają rodzicom obserwację nawyków żywieniowych dziecka.

Najważniejszym elementem w ochronie dzieci przed zagrożeniami jest otwarta komunikacja. Rodzice powinni stworzyć przestrzeń, w której dziecko będzie mogło szczerze rozmawiać o swoich doświadczeniach bez obawy o krytykę czy karę. Regularne, nieoceniające rozmowy budują zaufanie i zwiększają prawdopodobieństwo, że dziecko zwróci się o pomoc w sytuacji zagrożenia. Warto również zainteresować się technologicznymi rozwiązaniami, które mogą wspierać rodziców w monitorowaniu aktywności dzieci online. Aplikacje kontroli rodzicielskiej pozwalają na filtrowanie nieodpowiednich treści, ograniczanie czasu spędzanego przed ekranem czy monitorowanie aktywności w mediach społecznościowych. Należy jednak pamiętać o tym, że narzędzia te powinny być stosowane z poszanowaniem prywatności dziecka i w atmosferze wzajemnego zaufania, a nie jako narzędzie inwigilacji.

Nie można przecenić znaczenia profilaktyki w przeciwdziałaniu niebezpiecznym trendom. Szkoły coraz częściej wprowadzają programy edukacyjne dotyczące bezpieczeństwa online, przeciwdziałania przemocy czy profilaktyki uzależnień. Rodzice powinni aktywnie wspierać takie inicjatywy i zachęcać dzieci do udziału w nich. Równie ważny jest dostęp do wsparcia psychologicznego zarówno dla młodzieży, jak i dla rodziców. Psycholodzy i pedagodzy szkolni mogą służyć pomocą w trudnych sytuacjach, a także wspierać rozwój kompetencji społecznych i emocjonalnych młodych ludzi. W przypadku poważniejszych problemów, takich jak uzależnienia czy zaburzenia psychiczne, niezbędna może okazać się pomoc specjalisty.

Zobacz również